5

,,Choros" Mieczysław Wojtkowski

Etymologii imienia Chors badacze doszukują się w starożytnych językach bliskiego wschodu (tereny Iranu): sanskryckie „hara” oznaczające ogień, awestyjskie xvar (aureola), czy nowoperskie „xurset” tłumaczone jako „błyszczące słońce” oraz khor (khoršid, khurśet, khores) – po prostu Słońce. Aleksander Bruckners upatruje jednak pochodzenie imienia Chorsa w języku prasłowiańskim wywodząc je od słowa „wycharsły” oznaczającego „wynędzniały”, co może mieć związek z regularnym ubywaniem księżyca, bądź z jego nikłym blaskiem w stosunku do światła słonecznego. Warto zwrócić uwagę na fakt, ze w językach słowiańskich, w odróżnieniu do Europy Zachodniej, Księżyc jest rodzaju męskiego (Słońce nijakiego), tak samo, jak w irańskim kręgu kulturowym, dlatego też teoria dotycząca bliskowschodniego rodowodu Chorsa wydaje się bardziej prawdopodobna.

Pomimo „słonecznego” pochodzenia nazwy, Chors uznawany jest za bóstwo lunarne. Te dwie sfery nie są zresztą aż tak od siebie odległe. Istnieje teoria, wedle której nazwa „księżyc” oznacza syna księdza (księcia), którym w tym wypadku jest Słońce. Często łączy się też Chorsa z Dadźbogiem będącym synem Swaroga, co mogłoby potwierdzać powyższą teorię. Z powodu swojej „nocnej” domeny może również być w jakiś sposób spokrewniony z Welesem, bogiem świata podziemnego.

MIECZYSŁAW WOJTKOWSKI (Olsztyn) 

Rzeźbi od 1988 roku – artysta plastyk, rzeźbiarz warmiński Tworzy głównie w drewnie oraz w kamieniu i brązie. Prowadzi pracownię rzeźbiarską w Olsztynie, przy której funkcjonuje autorska Galeria „Jama”.

Kontakt: